Karangahan Vol. XIV Disyembre 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

ALLAN POPA
An Sakuyang Ginhawa

Pwede kong saro-saroon
An mga lugad kan aki pa
Maski nagpila na
Sa sakuyang ginhawa

Poon sa bitis paitaas
Sa tuhod, sa abaga, sa payo
(Arog sa kanta)
An kada saro may istorya

An kulog, an kulog
Na huna ko dai na matapos
Pero natapos man
Sisay an naghayop?

An kulog sa boot
Kulog na daing lugad
Kulog na garong dai matapos
Sa rarom kan paghangos

Si ALLAN POPA kan Virac, Catanduanes an saro sa mga pig-oorgulyong Bikolanong parasurat. Kagsurat siya ki walong libro nin tula kairiba na an "BASTA" (ADMU Press, 2009). Nagtuturo siya sa Ateneo de Manila University.



JUSAN V. MISOLAS

Pagkam (aw) oot



masakrot
an batag
na sakuyang
binutong

hale
sa sapad.
Kaya sakuya
ining niluwa

asin pinirit
na giraray
isumpay

sa tangkay
tanganing
ini padagos
na maghamis.


Si JUSAN VILLAFLOR-MISOLAS kan Syudad kan Naga, saro sa bagong sulog kan mga Bikolanong parasurat sa Bikol. Saro siyang 2nd Year BS BSE Physics kan Ateneo de Naga University. Hilig ni Jusan an Computer Programming, magreparo ki arte, buda pagsurat.


Karangahan Vol. XIII Setyembre 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

KRISTIAN SENDON CORDERO

Balangaw


Dai pa nagpapahiling an balangaw.

Dai pa natitiyan an tubig.

Dai pa nabibisto an mga gadan.

May namiminwit nin mga pangum-um,

naghaharabunan nin mga tamong.

Mantang an langit toninong, pasaro-saro

sa pagsabwag kan mga bitoon. Naghihimasi

an aki kan itinugon na bagas sa sainda.

Sa saiyang pagsapugay napahiling

an mga gapo. Pighahali niya ini na garo

mga kuto. Nakasablay an mga basang

gubing. Malalatom an mga kolor.

Nagpupuon nang magkakan an tagiptip

buda takla. Toninong an mga gripo.

Naglulungsi an mga omboy. Naaalang

an mga ngabil. Narumarom an paghiling.

Nagbabados nin pan’os. Naglalabar sa gilid

an mga ikos. Signos kan paabot pang uranon.

Maogayon na Diyos, lulunton mo na daw

an kinaban, tutunawon an balangaw?

Anong dulot an boot? Bulawan na kararaw?

Anong klaseng pantyong an marokyaw

kan saimong banal na ngaran? Anong tubig

an mabonyag sa mga butod na hawak?





Sumagang

Tanganing dai mag-uran

magkurit nin saldang.

Tanganing dai magkitkilat

magtanom nin sundang.

Ngonyan na mga panahon

mayong untok an uran

asin pigtatakla na an mga sundang.

Kun magsubang an saldang

nanggugurot, nampupugot.

Nakangurot na a’ngog an daga.

Dangan an tubig-uran sa bulod

minahilig na sa banwa: may laboy,

gapo asin basod kaiba an baha

nananaklot, nananaklot

an bagong aswang

minsan igwang saldang!


Diit na sana an dai pa nakakamidbid kay KRISTIAN SENDON CORDERO, sarong ganador sa mga patiribayan sa pagsurat sa Bikol buda bilog na Pilipinas, arog kan Premio Tomas Arejola, Don Carlos Palanca Awards buda Maningning Miclat. Nagkapira sa mga libro niya iyo an "Mga Tulang Tulala", "Santigwar" buda "Pusuanon." Saro man siyang paraturo sa Ateneo de Naga University.

Karangahan Vol. XII Oktubre 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

ISKO CANDAZA

Siisay an Uragon?


Ini an istorya na sakong tinipon sa haloy na panahon

Sakuyang hinalungkat sa kalot,nakatago sana sa kahon.

Mga ugaling lapa; haloy ng namamarong pano mabata

Ngane maaraman mo dai ka kuna magtiwa-tiwa.

Kan inot kadakol kami barkada maisipon

Mga ugali sa mantok, gari mga patal na mga upon.


Lalo na pag nag- iriba an gabos baga mga mahambog

Uragon asin mga maiisog pero nata pirme may ludog.

Yaon an manlaenlaen na istorya na puro sana paros

Garo man sana baga bagyo kun itamaan natataros.

Siya an uragon! Siya an madunong! Siya an gabos

Kaya kami mga uripon huni digdi sa gilid makilimos.


Bago mo ibuka an ngimot dapat mong pag- isipan

Ngane dai ka nanggad makaraot sa pag-iribanan.

Habo mi man kan rebok, dai mo kami pagpiriton

Baka mahiling mo kon siisay talaga an uragon.

Dai kana maghalat na malastiko ka pa sa payo

Aram na kan gabos an saimong nakatago na sekreto.


Bago mo maheling an muta kan ibang tawo

Hilingon mo kuna kun may muta an mata mo.

An luho kan sadit na dagom saimong naheheling

Pero an luho kan patok ika baga naduduling.

Aram mo nan istorya kan mga tawo sa barangay

Pero an saemong buhay, nata saimo bagang piglikay?



Si Neil Francis Candaza o mas midbid sa radyo bilang si Isko '07, sarong Malilipotnon, buda saro sa mga nangungurog na para-rawitdawit sa istilong suanoy o tradisyonal. Nakua niya an pangaduwang puwesto sa 2008 Tigsikan Challenge sa Tabaco City, buda kaapil siya kan TAWO: Tabaco Writers' Workshop buda padabang parasurat kan An Banwa: Kultura buda Artes kan Tabaco.


Karangahan Vol. XI Septyembre 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

WILBERT CIPRIA
Bobon

Sakong pigagihan an lubak-lubak na dalan
May haralangkaw na kolod
Asin igwa man nin katanayadan
Alagad an kapalibotanMarambong na kaawotan.
Mantang ako nasa paglakaw
Garo baga ako ulod na dangaw-dangaw
Diri-diritso mantang luway-luway
Na an pigagihan may gabat na namatian.
Sa kahalawigan kan sakong piglalakaw
Sakong lawas garo na bagang atop
Na linandag sa aldaw,
Ini bako man na kalinturang reaksyon
Sa paglaog kan microorganism
Sa sakong lawasKundi ini an initNa sugo kan sakong hypothalamus.

Tukadon asin katanayadan
Sako nang inagihan,
Ngonian kaipuhan
Maglugsot namanTa an bobon na sakong toyo
Sako nang pigdungawan.
Init na sakong namatian
Sinabayan pa nin gatol
Na dai masabutanMas magatol sa kagat nin lamok
O hibo kan kaawotan..

Kaya dai ko na ngonian hahalaton
Na ining bobon humobas,
Hihigopon ko na iniTibaad ini an makarahay
Kan sakong namamatian.

Si WILBERT CIPRIA sarong nursing student sa Tabaco City. Tubong Sagnay, Camarines Sur, saro siya ngonian sa pinaka lumbod na parasurat Tabaknon. Kairiba siya sa minatapos pa sanang Arejola-Fajardo Workshop sa Pagsurt Bikol sa Naga City.



NOEL DORENTE
Kuri

bakong matinao
bako man maimot
bakong harab-harabon
bako man matalaw
ladawan kang sarong ina
makasupog paghampangan
ki marimoot na pandok.

labi-labi an kahirasan
labi-labi man an pagtubod
tikas sa kasalan
kaya tikas man sa sarong lado
an managing babaylan
kaining bilog na banwaan.

itinuon niya an liwanag
tuminaros sa lambang isip
tuminumok sa lambang gubing
itinuon an kusog kan boot
sa ibong kang pagkabalo
sa dalan kang bagong buhay
itinuon an pagsulang
uldot an muro
uldot an tanggurangan
itinuon sa kapangganahan.

bako siya para sa pagpamahala
bako man makuri an sala
bako doon mamayo
bako man turos an pagtubong
sa mga tawo.

sa labi-labing batikos
labi-labi man an tinios
bakong mapanuga
ta bako man pabaya
daing nalingawan
ta daing pigsusugotan
no-igwa siyang binutasan
iyo an anom pang taon;
anom otro anom niyang pighiras.

itinuon an kapadagusan
sa dalan nangangapudan
sa madla nagtataram
itinuon an katanosan
an 'nakatukaw' ginakudan
an 'pula' pinataram
itinuon sa pagtubod an lambang puso.

kang siya nagpaaram na
siya palan pigbubutong logod pa
pigruromdom an panahon
no-kasuarin an
pagka-ina buda pagka-datu
natutubong sa mag-ibong niyang kamot
kang siya nagpaaram na
dai nagsabal-sabal an gabos
na magdapit sa saiya
kang siya nagpaaram na
nagpaaram man an katotoohan
an pagka dai niyang kabarang
muro
tanggurangan
ipapadagos an kapangganahan
kahirasan kang sanlibutan
liwanag na daing kasagkoran!

Si NOEL DORENTE, Tabaknon, sarong mahigos na parasurat buda para-adal kan dunong Bikonon. Saro sa mga espwerso niya an tipunon an mga tataramon na Bikol buda an mga buot taramon kaini. Naka-atendir na siya kan Arejola-Fajardo Workshop para sa Pagsurat Bikol sa Pili, Camarines Sur. Saro siya sa mga nagmukna kan grupong-kultural na An Banwa: Kultura buda Artes kan Tabaco ( ABKAT). Miyembro siya kan Kabulik-Bikol, organisasyon ki mga Bikolanong parasurat. Yaon siya ngonian sa Manila nagtatrabaho.

Karangahan Vol. X Agosto 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /


"KARANGAHAN: SARONG TAON NANG NAGRARANGA KAN PANURAT BIKOLNON"

JUAN RAFAEL BELGICA
Kapot Kan Aki

Kapot
Kan aki sa saiyang palad an dyolinDaing iro, daing kaalo,
Hubad sa mga matang
Pigsisirip an kalayo kan kolor
Pinabayaan an mga muro
Na susugon an gayon kan litik;
An aki kagurangnan.

Ukuda an dugoSa mga muro, tanganing mabawi
An dangog kan maging hadi:
Mamugtak buda tama,
Sadirihon buda ipanao
Anong ginaras sa kusog
An mapatos sa daing kasagkudan
Dangan tumangan an kuko kan pabula?

Dai ko matataram buda maipanuga
Sa aldaw na siring sa aking mapangyari,
Ikabugtak ta `ka sa sakuyang palad,Gibohon na lungib an saimong ulok
Buda an saimong luha na sambahan
Mga sukol na may antusan.

Pag an kusog na ini -- na mapalipot
Kan saimong puso -- maging birtud
Kan sakuyang boses,
Dai na nanggad ako maawit
Ta an sakuyang awit hali sa kumpas
Kan saimong puso, minataongPakpak sa mga nota, nagiging
Salampati.

Na an mga puro kan muro nasilag
An tawo sa sakuyang kalag,
Makukua sana an aningal
Kan sakuyang takot, ta anSakuyang isog nageerok sana sa
Tag-init kan saimong daghan.

Dai ko matataram
Buda maipanuga sa aldaw,
Na siring sa aking mapangyari
Ikabugtak ta `ka sa sakuyang palad:
Ini an sakuyang panuga --
Danay kang anion
Sa sakuyang mga takyag.


082481


WILBERT CIPRIA
Naglakaw ako

Naglakaw ako
Sa kairaromi kan kabanggihan
Iyo ini an kinalantapan
Hinangos mong naglaladop
Sa kagasangan
Sakong pignonotisyahan.

Padagos pa akong naglakaw
Mantang pighihimatian
Mga nagkakantang layog-layog
Sa kadlagan
Na pigtotog-togan
Kan liwoy mong nangangagi
Sa halonan.

Satong lawas nagbabaga na
Mga guramoy naglalakaw
Na garo sirom,
Pag-inabot na ngani
An kalamnan
Ini man nanggad magumol.

Nagugobot na an satong kalami-as
Mantang naglaladop
Sa kauro-iraromi
An satong mga guramoy
Hanggang sa naligis ko
An duwa mong kolod
Na daing kahoy
Pighurmahan ini
Kan sakong mga guramoy
Na ngani magtags
Asin magtindog sa pahaloy-haloy.

Nagrirop pa ako
Pasiring sa sapaw
Anong pagka dimalas
Ta nagsarabit ako
Sa kamariw-bariwan
Linadop-ladop ko pa ini
Ngani may makuang agihan
Ta ngani maabot ko
An burabod sa kauro-iraroman.

Padagos pa akong nagladop
Mantang hinangos ko
Naglaladop man sa kagasangan
Minaladop pa kuta ako
Pasiring sa kairaroman
Maray sana ta an lipot
Kaining burabod
Sako nang namatian
Na garong ikinulong sa dulay
Nin nagkapirang bulan.

Tananan ko daw
Ta garo baga masiram
Sa halawig nin paglakaw
Nagmara sakong halonan.

Aber sana kaini
Ta purbaran ka daw.
Aw nam.. Ano na ini
Ta kanamit kan kadagatan?
Abay pa lugod
Ako pinaha
Kan sakong namamatian!

Minahangos pa kuta
Akong sagad sa bay-bay
Kundi ano daw ini
Ta may nagkikiw-kiw
Sa sakong bitisan.

Kan sakong pigmaanan
Liwanag na daray nin aldaw
Mantang sa sakong hampangan
Ikos na naglalakaw-lakaw.



Karangahan Vol. IX Hulyo 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

RICHARD MADRILEJOS
Hangos kan bagong paros sa Isla San Miguel

An pagmawot gilayon
sa bituon kan damlagon,
nasa hangos
kan bagong paros.

Makusog, isisibog
mga itom na dampog,
pabalik sa kalangitan
sakit kan iuran.

Sa paghingalo kan sulnupan
may hamot an kabanggihan,
sa kubong kan bagong paros
an isla mahamis na magios.

Sa pagmuklat kan sirangan,
buhi an kadlagan buda kadagatan
sa kawata'n kan bagong paros,
naghahangos, sa magaboton na duros.


JAIME JESUS BORLAGDAN
An Istorya kan sarong awot

Kan nilaog siya sa harong
arog kan awot na ginabot sa magapo
dangan tinanom sa maray na daga,
kan su sinaray niyang isog nawaran ki kamugtakan,
nagadan na man su pagmawot niyang mabuhay.

Sa imbong kan mga lanob
na daing lipot na pigpapalaog
luminatang su saiyang tulang
na napupungaw sa pangangaipo
ki paglakop.

Su lawas niyang dai na nahihigot
ki punaw buda pakikig-agaw,
huminewas sa rasay
kan ubos na mga laogan.
Ta hali digdi kuminamang
an dakol na burak kan buru-banggi
niyang pag-utob
sinurop su saiyang sapog.
Natada saiya an masakrot
na duga kan pag-alang.

Dangan siya buda an bintana
pagturog na an gabos
pigsasapar an haldat kan imon
sa layas na mga bituon.
Saro siyang awot
na ginibong tinanom.

Tabang saiya an panahon
na maako an saiyang pagkatanom.
An saiyang ogma mga ngipon
kun kaipuhan niyang pahilingon.

Naubos na
su saiyang ngipon.
Sarong hapon, sa balkon kan saiyang pagsulnop,
pighiling niya su laog kan saiyang kamot.
Pigsusog duman su mga dalan kan salog.
Punas na kan haloy na dai pagmawot.
Bago abtan kan diklom,
bago madungawan kan mga bituon,
luminuwas siya sa harong.
Naglakaw na daing kiling,
na garo dai nang kikilingan
sagkod maabot
an lugar na daing kasiguruhan:
An kadlagan. An kadlagan
kun sain sana siya may kasiguruhan.
Duman an paghangos
na haloy pinugol
giraray pinunan.

Karangahan Vol. VIII Hunyo 2009 (TIGSIKAD EDITION)

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

KARANGAHAN TIGSIKAD EDITION
(An Tigsikad o Tigsik sa mga Sikad-sikad (padyak) ay sarong proyekto kan AN BANWA: KULTURA BUDA ARTES KAN TABACO (ABKAT) buda LGU Tabaco sa pagbayubo kan Literaturang Tabaknon.)










AN MGA RAWITDAWIT

JAIME JESUS BORLAGDAN
*
Tigsik ko an pagkamoot na daing sukol
kan baybayon buda kan hukol
na dulot kan pandakupan
kan kinaban buda bulan

Kaya kita digdi daing pagbasol
sa inako tang daing kasagkudan
sagkod na nagbabalik an hukol
sagkod na nabibilog an bulan

*
Tigsik ko an pagkamoot
ngaran kan banwa ta kan enot
bago nagasod ni Nayokang "Tabak ko!"
sa kastilang "Que lugar este?" an hapot.

HYMNO KAN TABACO
Banwang turuwang,
sa kusog buda hinang,
sa paghaman kan lansang
na pagtubod, dinangdang.
Sa pagkamuot tinais
an lukas kan paglaom;
sa herak kan Dios, sa sadiring higos
dinaog an pagtios.

O, ginikanan kong ranga,
orog hamis magpadaba.
Kan matadong buda mahingowa,
ronang maginhawa.
Ina kan sakong kalag,
kuna kan sakong rarom.
Tingog kan taramon
na pirmi kong aram sawudon.
An gabos mong dalan
daing dagkang lalakawan.
Supay an kaogmahan pag namaanan
an tarom kan saimong gayon,
sa mga rebultong walat kan panahon
sa higos kan saimong pagrambong.
Buhi an daghan na dumalagan
saimong daga kan mag-agahon.
Totoong, dai nang iba,
sa minundagan sana
an hingalo kan ulian makukua.


RICHARD MADRILEJOS
*
Tigsik ko an sikad-sikad,
Awot na may hamot kan ciudad
Maski saen sinda minataralubo,
sa kanto, sa sentro kan Tabaco.

May hamot an pagsakay
sa daing parong na tambutso,
May kaginhawahan sa padumanan
an biyaheng pigduduyan sa luway.

*
Tigsik ko an Tabaco
dawa lansang na matarom
may hamot na bituon
dai sana pagpadagiton

Karangahan Vol. VII Mayo 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

NOEL DORENTE

Garo

turugdunanon ako ki mga salampati
liluwagan ko pano ki alolonti
sarong aldaw dai ako baga
luminood an saro sainda.

bata su maringsalon pati ito
tituka-tuka an talinga ko
sa abaga ko minasablay
may makauurag pa bagang ibibunay.

nugad ako nangaturugan
may salag daa akong pigtatangadan
kudi dai na ito natapos
sa higdaan na palan siya duminagos.

JAIME JESUS U. BORLAGDAN

An pagbutas


Pagnabobotod na
sa paoro-otrong bagay
bakong minawot mo man
na magtukaw
sa tampi kan dagat
isuka an gabos na piot
sa kahewasan
hangoson an kahewasan
muya mong kagan ki dagat
an saimong daghan.

A, pero an pagbutas
garo pagluwas
halis sa nasusulong harong
haloy na tinipon
pasiring sa maawot
na haloy pigraraot.

Paghinampang mo an dagat
digdi sa tampi kan kinaban
tatalikudan mo an mailaw na karnabal
kun sain saro kang sirkerong
nagtutulay sa alambre oru-aldaw.
Pano na su mga palakpak?
Pano na su ngaran
na may patenteng nagkikimat-kimat?
Pero nabobotod ka na sa paoro-otrong bagay
muya mong kagan ki dagat
an saimong daghan.

Kun siring, dangogon mo muna ako
mantang pigpupusak ko an sadiri
sa basud
dangogon mo muna ako
mantang pigpupugulan an ikog ko
kan baybay.

Dangogon mo ako
ta arog ako kaini minagibong kahewasan.
An kada pagbalik sa hinalean
garo enot na pag-abot sa padumanan
an kada paghale garo may babayaan
na dai na babalikan.
An arog kaan na relihiyon
kaipuhan mo munang dangogon.
Bago mo ako mawoton
dangogon mo muna
kun kaya mong ipalis
an dawa sarong tagdo ko
sa saimong daghan
buda pahukulon ining
arog kaini.

Karangahan Vol. VI Abril 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

"Buksan ta na an Tag-init kan dos mil nuwebe."

NOEL DORENTE
An Hapot
igwa ki mga tawong pag ikinurit ka sa papel
dawa gibo sa lapis
dugo an mahihiling mong tinta na ginamit.

paghona mo rukit-dukit sana
kudi sa mata mo an dugo nakabalyo
nabasa mong anino daa an kolor kang saimong kalag.

tinabagan ka na, inunas ka pa
kang alimantak na igwang salang
kaniguan an pagpaarungaong kang bata na hali saimo.

huminugpa ka sa saimong natitindogan
huminugpa ka sa oras kang saimong oras
huminurugpa an luha kang mga pusong nakikidumamay!

kudi siya an nagadan ta dai ka na
magayon an katuninongan
kudi nata daw babloy an buhay pag dai kitang kaiwal?

GIOVHANII C. BUEN
Ipinagtimpla mo ako ki kape

An tasa dae mo pinano,
Ta an sabi mo baga
An mapano kaini--
pagkamoot mo sako.

An init kaining kape
Dae nakakapaso,
Dae nakakadalso,
Arog kan init sa mauran--
kan pagkugos mo sako.

An aroma kaining kape
Mahamot na sakuya minapukaw,
Arog kan paghadok mo sako
Para ako pukawon--
sa pagpoon ki aldaw.

Pero ining kape--
na pirmi mong tigatimpla sako
Dae pa man minadoot sa sakuyang ngabil
Namit na an hamis,
Ta sa pagtao mo kaini sako
Ika sincerong minahiling buda minangirit.
JAIME JESUS U. BORLAGDAN
Sarong Mainit na Aldaw
Dakol an naghahagad kan aldaw
na magin arog kaini.
Ini an minapabulawan sa mga tinampo
sa pigbabalad na ani, an minaparambong
kan mga halayhayan sa mga dinurumog
sa paglaba, an minapadagos sa pagbuhos
ki tulang sa mga paa kan mansiyon
na pigtatapos, an minasibot sa sadiyot
na bagting kan pigtitindang palipot.

Gari ka naghihiling
sa bintanang malinawon an salming.
Gari kita pigpapahiling:

Su liwanag arog kan init
na nagmukna sa kinaban.
Hali digdi minahugpa an linaw
sa mga itsura. Rirawon.
Garo ritratong ikinurit ki tarom.

Namamate ko su nahiling ko: Pigsasapna kita—
piggigibo giraray.

Hali satuya minaluwas
an hilaw na lawas—
na nagkurubong sa diklom
sa itsura kan tubig
na natipon sa malipot na panahon.
Siring man sa irarom kan arik-arik
muyang pumaknit kan gayon
hali sa mga dai narereparo
dangan magturon-turon
sa dagang mainiton—sarong sayaw
ki pagpamidbid: Hilinga, huni kami

Hilinga, ta parakua man an init na ini.
An ragit arog an dagit
kan pagbawi. Ano an pigbabawi?
Kalumuyan. Pigbabalik an tagas
sa kinaban nganing mabuhang
mawaran ki kupot
arog kan minapasang marang daga.
Hali digdi makaluwas daw an pisog
kan kapinunan?

Pigbabalo kita kun sagkod sain
an kayang itao. An gibuhon giraray kita
bakong arog kaini kundi daing natok na mga gapo—
magin kaarog kan pigtatangad na mga lawas
na daing digta—purong enerhiya!—
mga lansang buda yelong pataw-pataw
sa kahewasan.

*
Sa kahaluyan
arog kan bagang kinaon kan sadiring isog
suminibog na su init
pasiring sa saiyang kapinunan na rarom—
sa lugar na pigtalikudan kan mga bulod—sa diklom—

o kita an nagrayo sa pagkadaog. Makakarayo daw kita?
Ta dai pa tapos—ta daing kasagkodan—an talimon
ta sa kalayo, sa init na garo dagit, na garo pagkamuot,
na minagibo satuya,
na minaraot satuya.

Karangahan Vol. V Marso 2009

Author: Jai Jesus Uy Borlagdan /

ISKO CANDAZA

Misteryosong Taldok

Sarong aldaw napaduman ako sa kabuldan
Nahiling ko an dakol na kakahuyan
Ako nagngalas nagayunan sakong pinutol
Dai ko aram igwang tawong nagpupugol

An misteryosong taldok sakong dinara
Daplos sa likod asin labod sa abaga
Pagal an lawas an taldok sakong namansayan
Kun sisay an may sadiri, ako baga nalilibungan

Magayon an kahoy asin pambihira an korte
Kun nata ko nakursunada, ano an nangyare?
Pirang aldaw baga dai ako nangiturog
Maski sigeng kakan pero dai nababasog

Sarong albularyo an sakong dinulok
Warang turog asin pahit sana an kakaulok
Anong rason baga kan misteryosong taldok?
Kun nata ko pinutol, hilinga sa sakong pandok

Dai ko malikayan asin warang padudumanan
Kaya buhay kong ini warang kairibahan
Mientras nahihiling ko an misteryosong taldok
Ini an nagtaong leksyon sakong sinaudok
Siguro an makadangog/ makabasa kan rawitdawit ko
Kamo tabi mangangalas sa mga paliwanag ko
So iba nagtutubod asin so iba warang pakiaram
Kaya ko ini nahaman, ini baga satong namamatean

Sa mga bagong tubo ngonayan, dai sinda nagtutubod
Wara kitang maginibo, sa bagong teknolohiya nakaukod
Ini parte man sana kan tinodan kan mga kagugurang
Ini na an saindang nagimatan kita baga minasulang
An misteryosong taldok, saro man sanang halimbawa
Kun kita nakakasabot o basta na sana kita minatiwa-tiwa
May mga minakontra asin may mga tawong nakaksabot
Kanya-kanyang pagtubod sana dai kita makakaraot

Kun ini an gusto kan lambang saro o persona
Satong isipon ini an naging parte kan buhay ta
Sa ngonayan uya na kita sa bagong teknolohiya
Sato nang malilingawan an sa gugurang na pagtubod baga
Dakol an paagi ngane satong salud marahay
Kun kita may pagtubod sa Dios magian an buhay
Dai lang kita makalingaw sa Saiya kita mag-arang
Tawo lang kita natural na kita man an may pagkukulang
JAIME JESUS U. BORLAGDAN
An Tindera

Ano an nasa mata kan tindera
sa laog kan rehas na iskrin?
Su pigmamawot daw
kan gabos na paratinda—
kwarta? Bako man gayod
saiya an tindahan na ito.
Saka aram niyang pano na
an kaha. Pero kaipuhan
niyang maghalat. Ibahan
an mga panindang dai pwedeng
mawalat. Baka nalaom siya.
Pero kasubago binuksan niya su pinto,
may tinapok sa basurahan.
Naghiling-hiling pa ngani
sa tinampo, nagpahuruhayahay
sa paros kan kaskas
kan mga awtong pasiring sa kun sain.
Huna ko bumalyo siya sa tinampo,
pero uminatras, luminaog giraray
dai nang luwas-luwas.

Dangan, huni na naman siya nakatanaw sa luwas.
Ano man an saiyang pighihiling—
su bakanteng loteng kadlagan
na nagsasabing bawal magtapok ki basura?
Dawa nasa hampang, dai niya naman ini nahihiling.

Kun may parokyanong minahaloy
para sa halipot na huron
ihapot niya pirmi ini kun mapasain.
An iba sa mga harayo maduman.
Gurano karayo, lampas sa arog kaining lugar, mahapot siya.
Lampas pa sa luminampas diyan,
masimbag sinda. Nata, maiba ka?
Rumdumon nindo
ta nag-ulok naman kita ki arog kaini
kun masimbag siya kan pirmi niyang pigtataram:
Dai— tama na ako digdi.

Pirmi sa sarong paaram iwalat an tindera.
An saiyang mata arog an paghagad
kan sarong dai nakakasawod.
Pero aram niya na dai man maitatao,
dai niya man maaako.
Ibayaan siya kairiba
an mga panindang dai puwedeng bayaan.

Sa likod kan pahaling mga nakahuron
nahihiling niya an saiyang buhay—
naglalapag. Pig-aagda siya kaini
pasiring sa mga lugar
na muya niyang maduman—sa lugar
na siya an pigbabantayan, may kantidad;
siya an pighahagadan ki mga istorya
kan mga nabayaan—an saiyang buhay, parayo saiya
muyang mawara.
GIOVHANII C. BUEN
KaTHCHER NiNG BuRAY III

Grabe an kurutob-kutob kan daghan ni Bichek ta ni minsan dae pa siya nakahiling ki arog kaito kadakulang lapit. Ano an boot sabihon kaito? hapot niya sa sadiri.
Nagpurula an saiyang mata sa kaiisip.
Inabot siya ki maaga sa kusina. Pag-abot ki alas otso, makaskas pa sa alas-kuwatro, tinuyo niya an saiyang psychiatrist.
'Kokak.' sabi kan saiyang psychiatrist pagkalaog ni Bichek sa opisina kaini.
'Thank you, Dok.' sabay tukaw sa silya harani sa lamesa kan talapang.
Dr. Sigmund Frog; sabi kan saiyang lapida.
Psychoanalist. Psycho. Analist.
A psycho who do anals.
'Kokak, kokak. Kokak.'
'Actually dok, may napangiturugan akong malaen kasubanggi.'
'Kokak.'
'May pinako na tawo ta dakol ang may muya na pakoon siya. Pero dakol man an naghihibi kasu tigpapako na siya'
'Kokak.'
'Kasu pinako na siya, lumininog ki makusog ta grabe an hiribian kan mga prostitute.'
'Kokak.'
'Sa paglinog, nagkahurulog an mga prostitute sa kalot ta nabanga su daga. Buda kun saen luminubog su posteng pinagpakuan kaitong tawo na tigtataram nindang nagkasala ki dakula sainda...'
'Kokak.'
'Iyo--kun saen ito luminubog duman nagluwas su dakulaon na lapit.'
Pagkadangog kan psychiatrist sa hudyan na tinaram ni Bichek, nagrulukso-lukso ini na garo kwitis. Nagpabanda-banda sa lanob, kisame buda salog tapos nagkukurahaw ki: 'weee...wee! weehe...weee'
'Dok?' sabi ni Bichek.
Puminondo an talapang sa pasirko-sirko niya buda huminugpa sa lamesa kun saen sya nakapwesto kasubago.
'Kokak.'
'Hanggang duman man sana ito dok.'
'Kokak.'
'Pagkatapos kaito nagimata na ako.'
'Kokak.'
'Wara man.'
'Kokak, kokak.'
'Iyo palan. Nagruluhudan pa palan an mga kapadian sa dakulaon na lapit bago ako nagimata.'
'Kokak.'
'Alas tres. Ma-alas cuatro ning maaga.'
'Kokak.'
'Kung luminupos su lapit?'
'Kokak.'
'Dae ko aram ta nagimata na ako tapos nadipisilan ako bigla sa paghangos.'
'Kokak. Kokak. Kokak...'
'U-huh.'
'Kokak, kokak.'
'Boot mong sabihon normal na phenomena pa ang pangiturugan ko?'
'Kokak.'
'Nata man?'
'Kokak.'
'Igwa.'
'Kokak.'
'Nata hadabon kita sa sex.'
'Kokak. Kokak.'
'Hmm...igwa pang saro; ano daw kung mag-uran ki buray.'
Pinitik kan talapang, gamit an dila niya, an saro sa mga libro sa bookshelf na kataid lang kan saiyang lamesa. Mysteries of the primal world an title.
Binuklat ini kan talapang buda pinahiling kay Bichek an piktyur kan obelisk.
May obelisk sa Vatican, sa Washington D.C. buda sa France.
'Kokak.' sabi kan talapang. 'Kokak, kokak, kokak.'
'Ah...' sabi ni Bichek habang tigdadangog an paliwanag kan saiyang psychiatrist.
'Kokak.' piktyur naman kan eiffel tower an pinahiling saiya.
'Ok.'
'Kokak. Kokak.' leaning tower of Pisa naman suminunod.
'Boot mong sabihon wara man ning diperensya sako?'
'Kokak.' simbag kan talapang.
May pinitik pang sarong libro an talapang gamit an dila niya. Encyclopedia of the unexplained an title.'Kokak. Kokak.'
'Ano man manungod sa kahaputan ko? Kung ano man nanggad mag-uran ki buray?'
'Kokak.'
'Hmm...muya kong magsalo siguro.'
Binuklat kan talapang su libro buda pinahiling kay Bichek su mga accounts kung saen nag-uran ki sira sa Paris, coins sa London buda strawberries sa Berlin.
'Kokak.'
Pagkataram kaini kan talapang nadismayo si Bichek.
NOEL DORENTE
Garo

turugdunanon ako ki mga salampati
liluwagan ko pano ki alolonti
sarong aldaw dai ako baga
luminood an saro sainda.

bata su maringsalon pati ito
tituka-tuka an talinga ko
sa abaga ko minasablay
may makauurag pa bagang ibibunay.

nugad ako nangaturugan
may salag daa akong pigtatangadan
kudi dai na ito natapos
sa higdaan na palan siya duminagos.
RICHARD MADRILEJOS
Aki Ko

Sa piyong mong mata an katoninongon kan isip ko,
Sa sadit mong hinangos an kapahingaloan kan puso ko,
Sa pulbo mong parong an kabasugan kan tulak ko,
Sa gios mong may kairibahan na agrutong an kakusugan kan lawas ko,

Kun ika man magimata, humibi,
mamata ako, maski matanga na nin banggi.
Huli ta sa saimong pagkaturog, aki ko,
an paglaom sa malumlom na aga.